Δραματική αύξηση στις εκτελέσεις παγκοσμίως επισημαίνει η νέα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για τη θανατική ποινή το έτος 2015, σημειώνοντας το υψηλότερο ποσοστό που καταγράφηκε από την οργάνωση τα τελευταία 25 χρόνια. Από την άλλη μεριά, για πρώτη φορά στα χρονικά, η πλειοψηφία των χωρών παγκοσμίως τίθεται υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής για όλα τα εγκλήματα.

Οι πέντε κορυφαίες χώρες- εκτελεστές στον κόσμο το 2015 ήταν η Κίνα, το Ιράν, το Πακιστάν, η Σαουδική Αραβία και οι ΗΠΑ.

Τουλάχιστον 1.634 άνθρωποι εκτελέστηκαν το 2015, αύξηση που αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό πάνω από 50% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ αποτελεί και το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει η Διεθνής Αμνηστία από το 1989. Στο σύνολο αυτό δεν συνυπολογίζεται η Κίνα, εκεί όπου χιλιάδες ακόμα άνθρωποι πιθανόν να έχουν εκτελεστεί, αλλά και όπου τα δεδομένα σχετικά με τη θανατική ποινή αντιμετωπίζονται ως κρατικό μυστικό.

Σύμφωνα με την έκθεση: Ο αριθμός των χωρών που διενεργούν εκτελέσεις αυξήθηκε από 22 το 2014, σε 25 το 2015. Τουλάχιστον έξι χώρες που δεν είχαν εκτελέσει κάποιον το 2014 το διέπραξαν το 2015, συμπεριλαμβανομένου του Τσαντ, όπου οι εκτελέσεις πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά μέσα στην τελευταία δεκαετία. Υπήρξαν, επίσης, σημαντικά άλματα στον αριθμό των εκτελέσεων που έχουν καταγραφεί και σε άλλες χώρες, όπως η Αίγυπτος και η Σομαλία.

Η Διεθνής Αμνηστία εφιστά επίσης την προσοχή στο γεγονός ότι οι λόγοι που οδηγούν στην θανατική ποινή, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν να κάνουν με σοβαρά εγκλήματα. Πολλά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, συνέχισαν να καταδικάζουν ανθρώπους σε θανατική ποινή για εγκλήματα όπως, η διακίνηση ναρκωτικών, η διαφθορά, η «μοιχεία» και η «βλασφημία.

Οι τρεις χώρες που ανεβάζουν τον αριθμό

Η παγκόσμια αύξηση του αριθμού των εκτελέσεων τροφοδοτήθηκε κυρίως από τρεις χώρες, οι οποίες μαζί ευθύνονται από κοινού για το 89% όλων των εκτελέσεων το 2015. Πρόκειται για το Πακιστάν, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία.

Το Πακιστάν συνέχισε την επιβολή κυρώσεων διενεργώντας μανιωδώς εκτελέσεις, αναφέρει η έκθεση, οι οποίες ξεκίνησαν όταν άρθηκε η αναστολή των εκτελέσεων για τους πολίτες, τον Δεκέμβριο του 2014. Περισσότεροι από 320 άνθρωποι στάλθηκαν στην αγχόνη το 2015, ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγράψει ποτέ η Διεθνής Αμνηστία για το Πακιστάν.

Το Ιράν εκτέλεσε τουλάχιστον 977 ανθρώπους το 2015 σε σύγκριση με τους τουλάχιστον 743 θανάτους του προηγούμενου έτους - στη συντριπτική πλειοψηφία για εγκλήματα που συνδέονται με ναρκωτικά. Το Ιράν αποτελεί επίσης ένα από τα τελευταία κράτη- εκτελεστές που υπάρχουν στον κόσμο για ανήλικους παραβάτες, σε κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Η χώρα εκτέλεσε τουλάχιστον τέσσερις ανθρώπους, των οποίων η ηλικία ήταν κάτω των 18 ετών τη στιγμή που διέπραξαν το έγκλημα για το οποίο είχαν καταδικαστεί.

Στη Σαουδική Αραβία, οι εκτελέσεις αυξήθηκαν κατά 76% σε σχέση με τα στοιχεία του 2014, καθώς τουλάχιστον 158 άνθρωποι θανατώθηκαν το 2015. Οι περισσότεροι αποκεφαλίστηκαν, αλλά οι αρχές χρησιμοποίησαν επίσης εκτελεστικά αποσπάσματα ενώ κάποιες άλλες φορές εξέθεσαν τις σωρούς όσων είχαν εκτελέσει σε δημόσια θέα.

Αμερική

Η Αμερική συνέχισε να σημειώνει πρόοδο προς τον τερματισμό της χρήσης της θανατικής ποινής. Οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν 28 εκτελέσεις, τον χαμηλότερο αριθμό από το 1991. Ο αριθμός των θανατικών ποινών που επιβλήθηκαν (52) ήταν ο χαμηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί από το 1977. Η Πενσυλβανία των ΗΠΑ επέβαλε απαγόρευση στις εκτελέσεις - συνολικά, 18 πολιτείες των ΗΠΑ έχουν πλήρως καταργήσει τη θανατική ποινή.

Η Δημοκρατία Τρινιντάντ και Τομπάγκο ήταν η μόνη άλλη χώρα στην περιοχή, εκτός από τις ΗΠΑ που επιβάλλει θανατική ποινή.

Ασία - Ειρηνικός

Υπήρξε μια απότομη αύξηση των εκτελέσεων σε Ασία-Ειρηνικό το 2015, κυρίως λόγω του Πακιστάν που διεξάγει σχεδόν το 90% όλων των εκτελέσεων (εξαιρώντας την Κίνα), που καταγράφηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία στην περιοχή. Το Μπαγκλαντές, η Ινδία και η Ινδονησία συνέχισαν τις εκτελέσεις το 2015. Στην Ινδονησία, 14 άνθρωποι θανατώθηκαν για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά κατά τη διάρκεια του έτους.

Η Κίνα παρέμεινε η κορυφαία χώρα-εκτελεστής του κόσμου, και η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι χιλιάδες άνθρωποι εκτελέστηκαν και χιλιάδες θανατικές καταδίκες επιβλήθηκαν το 2015. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο αριθμός των εκτελέσεων στην Κίνα έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά η μυστικότητα γύρω από τη θανατική ποινή καθιστά αδύνατη την ακριβή επιβεβαίωση των αριθμών.

Ευρώπη και Κεντρική Ασία

Η Λευκορωσία ήταν η μόνη χώρα στην περιοχή που χρησιμοποίησε τη θανατική ποινή. Ενώ η χώρα δεν εκτέλεσε κανέναν το 2015, επιβλήθηκαν τουλάχιστον δύο νέες θανατικές καταδίκες.

Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική

Η χρήση της θανατικής ποινής κορυφώθηκε το 2015 σε μια περιοχή που ήδη αποτελεί τεράστια πηγή ανησυχίας. Όλες οι χώρες στην περιοχή - εκτός από το Ομάν και το Ισραήλ - επέβαλλαν θανατικές ποινές, ενώ οκτώ κράτη εκτέλεσαν ανθρώπους. Τουλάχιστον 1.196 εκτελέσεις πραγματοποιήθηκαν, μια αύξηση της τάξης του 26% για τα σε σχέση με τα στοιχεία που καταγράφηκαν το 2014, και οφείλεται κυρίως στις αυξήσεις στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Το Ιράν μόνο του αντιπροσωπεύει το 82% όλων των εκτελέσεων που καταγράφηκαν στην περιοχή.

Υποσαχάρια Αφρική

Υπήρξαν τόσο θετικές όσο και αρνητικές εξελίξεις στην Υποσαχάρια Αφρική. Η Μαδαγασκάρη και η Δημοκρατία του Κονγκό κατήργησαν εντελώς τη θανατική ποινή, και ο αριθμός των θανατικών ποινών συνολικά που επιβλήθηκαν στην περιοχή μειώθηκε απότομα από 909 το 2014 σε 443 το 2015, κυρίως λόγω της μείωσης στη Νιγηρία.

Ο αριθμός των καταγεγραμμένων εκτελέσεων μειώθηκε ελαφρώς - από 46 σε 43 - το προηγούμενο έτος. Το Τσαντ, ωστόσο, ξεκίνησε πάλι τις εκτελέσεις μετά από περισσότερο από δώδεκα χρόνια, όταν 10 ύποπτοι ως μέλη της BokoHaram θανατώθηκαν σε εκτελεστικό απόσπασμα τον Αύγουστο.

Το έτος των άκρων

Για πρώτη φορά, η πλειοψηφία των χωρών του κόσμου - 102 - έχουν πλέον πλήρως καταργήσει τη θανατική ποινή. Συνολικά, 140 κράτη σε όλο τον κόσμο έχουν καταργήσει τον νόμο ή την πρακτική.

Παρά το πισωγύρισμα του 2015, ο κόσμος συνεχίζει την πορεία του προς την κατάργηση της θανατικής ποινής. Κάποιες εξελίξεις του περασμένου έτους έδωσαν ελπίδα και έδειξαν ότι οι χώρες που είναι προσκολλημένες στη θανατική ποινή ανήκουν σε μια απομονωμένη μειοψηφία", υπογραμμίζει η οργάνωση.

Τέσσερις χώρες κατήργησαν πλήρως τη θανατική ποινή από τη νομοθεσία τους το 2015 : τα νησιά Φίτζι, η Μαδαγασκάρη, η Δημοκρατία του Κονγκό και το Σουρινάμ. Η Μογγολία πέρασε επίσης έναν νέο ποινικό κώδικα καταργώντας την θανατική ποινή, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ αργότερα μέσα στο 2016.

«Η αύξηση των εκτελέσεων τον περασμένο χρόνο είναι βαθύτατα ανησυχητική. Τα τελευταία 25 χρόνια δεν είχαν εκτελεστεί ποτέ τόσοι πολλοί άνθρωποι από κράτη σε όλο τον κόσμο. Το 2015 οι κυβερνήσεις συνέχισαν ακατάπαυστα να στερούν από τους ανθρώπους τη ζωή τους με την εσφαλμένη πεποίθηση ότι η θανατική ποινή μας καθιστά πιο ασφαλείς», δηλώνει στην ανακοίνωση που εξέδωσε η οργάνωση ο Σαλίλ Σέτι (SalilShetty), γενικός γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.